Phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế Chicago ngày 16/4, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết chính sách thuế quan có thể đặt Fed vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi phải lựa chọn giữa hai mục tiêu: kiểm soát lạm phát và thúc đẩy thị trường lao động.
Ông Powell cảnh báo rằng, nếu các mức thuế cao tiếp tục làm gia tăng chi phí tiêu dùng và kìm hãm đà phục hồi kinh tế, Fed có thể sẽ phải đối mặt với những lựa chọn chính sách khó khăn hơn. “Chúng ta có thể sẽ rơi vào một kịch bản đầy thách thức, khi hai mục tiêu kép của Fed trở nên mâu thuẫn với nhau,” ông nói.
Trong trường hợp đó, Fed sẽ cân nhắc giữa mức độ chênh lệch của lạm phát so với mục tiêu 2%, tình hình thị trường lao động và thời gian cần thiết để cả hai yếu tố cải thiện trở lại, trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh lãi suất phù hợp.
Ông Powell nhấn mạnh Fed hiện chưa cần vội vàng cắt giảm lãi suất, đồng thời thừa nhận rằng triển vọng kinh tế Mỹ vẫn đang chịu tác động lớn từ những quyết định chính sách thương mại khó lường. Trích dẫn một câu nói nổi tiếng từ bộ phim Ferris Bueller’s Day Off, ông nói: “Cuộc sống trôi qua rất nhanh. Vì vậy, chúng tôi có cơ hội để chờ đợi cho đến khi có thêm thông tin rõ ràng hơn trước khi điều chỉnh lập trường chính sách.”
Phát biểu của ông Powell cho thấy Fed đang đặc biệt chú trọng đến việc kiểm soát kỳ vọng lạm phát dài hạn của người tiêu dùng, nhà đầu tư và doanh nghiệp – bởi một khi kỳ vọng này lan rộng, nó có thể trở thành hiện thực. Do đó, Fed muốn bảo đảm rằng công chúng hiểu rõ việc giá cả tăng do thuế quan chỉ mang tính tạm thời.
Lạm phát tại Mỹ đã tăng mạnh trong năm 2021 nhưng dần hạ nhiệt nhờ chính sách thắt chặt tiền tệ của Fed. Tính đến tháng 2 vừa qua, lạm phát đã giảm xuống quanh mức 2,5%, so với mức đỉnh hơn 7% vào năm 2022.
Ông Powell cũng để ngỏ khả năng Fed sẽ ưu tiên mục tiêu kiểm soát lạm phát trong trường hợp hai mục tiêu chính sách trở nên xung đột. “Chúng tôi sẽ cố gắng cân bằng giữa hai mục tiêu, nhưng luôn ghi nhớ rằng: nếu không có sự ổn định về giá cả, chúng ta sẽ không thể duy trì một thị trường lao động mạnh mẽ và bền vững – điều vốn mang lại lợi ích cho toàn bộ người dân Mỹ,” ông nhấn mạnh.
Ở một góc nhìn khác, ông Powell ví von tình huống hiện tại của Fed giống như một thủ môn đứng trước quả phạt đền, phải đưa ra lựa chọn khó khăn: đổ người sang phải để ngăn chặn lạm phát, hay sang trái để cứu vãn đà tăng trưởng đang chững lại.
Trước đó, tại cuộc họp báo hồi tháng 11, ông Powell đã từ chối đưa ra kịch bản ứng phó cụ thể nếu kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng “lạm phát cao nhưng tăng trưởng trì trệ” (stagflation). “Toàn bộ kế hoạch của chúng tôi là làm mọi cách để không rơi vào kịch bản đó. Rõ ràng đây sẽ là một tình huống rất khó xử, bởi bất kỳ động thái nào về lãi suất cũng sẽ gây tổn hại đến một trong hai mục tiêu,” ông chia sẻ.
Theo công cụ FedWatch của CME Group, giới đầu tư hiện kỳ vọng Fed có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất từ tháng 6 tới, với 3-4 lần giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong năm 2025.
Ngay sau phát biểu của ông Powell, các chỉ số chứng khoán Mỹ đồng loạt quay đầu giảm mạnh trong phiên giao dịch ngày 16/4.
